baner

Recenzja

Lekcja trudnej historii

Przemysław Pawełek recenzuje Najlepsi wrogowie. Historia relacji pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Bliskim Wschodem #2: 1953–1984
7/10
Lekcja trudnej historii
7/10
Bliski Wschód to rejon, w którym od zawsze kotłowało się jak w tyglu. Na stosunkowo niedużej części globu za sprawą źródeł ropy ścierały się od zawsze interesy Wschodu i Zachodu, co tylko pogłębiało zamieszanie związane z zależnościami pomiędzy lokalnymi państwami, nacjami i religiami. Pierwszy tom cyklu Davida B. i Jean-Pierre Filiou pokazywał, jak odległa historia kształtowała późniejszy rozkład sił. Nowy tom, poświęcony latom 1953-1984, to pełna napięć, kryzysów i konfliktów epoka nowożytna.

Okres ten chciałoby się z naszej perspektywy nazwać 'powojennym', ale było by to co najmniej naiwne uogólnienie - w tamtym regionie kolejne mniejsze i większe wojny wybuchały co kilka lat, co zresztą dobrze ilustruje ten komiks. Założona cezura powoduje, że autorzy skupili się na dwóch największych w tamtym okresie lokalnych konfliktach - wojnie sześciodniowej i późniejszych starciach w Libanie. Autorzy pokazują tu złożoną sieć zależności pomiędzy Syrią, Jordanią, Libanem, Egiptem czy siłami palestyńskimi, tarcia wynikające z różnych spojrzeń na Islam, rolę Izraela czy spinający całość udział Stanów Zjednoczonych. USA, choć wydają się tu aktorem drugoplanowym, przez swoje relacje z Arabią Saudyjską czy Izraelem wciąż pozostają jednym z kluczowych rozgrywających, a dla wielu właśnie tytułowym najlepszym wrogiem.

Wspólne dzieło Filiou i Davida B. to spora dawka zsyntetyzowanej i cennej z dzisiejszej perspektywy wiedzy, dyskusyjna pozostaje jednak 'komiksowość' dzieła. Filiu prowadzi wykład - to niemal pozbawiony wypowiedzi bohaterów monolog historyka, który został zilustrowany. Ilustracje składają się w plansze z kadrami lub misterne całostronicowe konstrukcje złożone ze splatających się motywów, ale strona wizualna pełni tu rolę czysto służebną wobec narracji w ramkach. Nie ma tu nawet mowy o dominacji tekstu - pomiędzy kolejnymi kadrami nie zawsze zachodzi relacja, a ich forma powoduje, że 'odczytanie' obrazu bez znajomości towarzyszącego mu tekstu staje się praktycznie niemożliwe. To słowo prowadzi ten album, nie obraz.

Ten historyczny bryk bez rysunków - jako 'niekomiks' - byłby prawdopodobnie tak samo zrozumiały, ale jednocześnie mniej sugestywny, a już na pewno mniej atrakcyjny. David B. nie sili się tu na dokumentalny realizm - zamiast tego odbiega w stronę wspomnianej symboliki czy surrealizmu. W efekcie rysunki, choć nie są wiernym portretem wydarzeń, świetnie puentują historyczne procesy, pozostając w duchu prasowej satyry politycznej pełnej gorzkiej groteski.

Drugi tom "Najlepszych wrogów" to dzieło specyficzne i niełatwe. Autorzy przekazują tu solidną dawkę wiedzy, przedstawiając wydarzenia o często dość zmiennej dynamice, co przekłada się na ich 'gęstość' i upływ czasu na kolejnych stronach. W efekcie - także na przyswajalność. Złożoność problematyki nie ułatwia połapania się w zmieniającej się jak w kalejdoskopie sytuacji, co może być wyzwaniem nawet dla osób zainteresowanych szeroko rozumianym bezpieczeństwem czy Bliskim Wschodem. Sam należę do takich osób, ale parokrotnie miałem wrażenie, że coś mi w tekście umyka, i nie wiem czy to wina moja, autora wykładu, dla którego pewne sprawy mogły wydawać się oczywiste, czy coś jednak momentami zaginęło w przekładzie. W dalszym ciągu jednak pozostaje to fascynujące streszczenie 30 trudnych i znaczących dla całego świata lat. Streszczenie zilustrowane do tego stopnia fascynująco, że jego strona wizualna momentami odciąga uwagę od opisywanych faktów. Streszczenie tylko w umowny sposób pozostające jednak komiksem, co fascynatom historii najnowszej i kreski Davida B. nie powinno jednak przeszkadzać.

Autor recenzji jest pracownikiem Polskiego Radia.

Opublikowano:



Najlepsi wrogowie. Historia relacji pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Bliskim Wschodem #2: 1953–1984

Najlepsi wrogowie. Historia relacji pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Bliskim Wschodem #2: 1953–1984

Scenariusz: Jean-Pierre Filiu, David B.
Rysunki: David B.
Wydanie: I
Data wydania: Październik 2016
Seria: Najlepsi wrogowie
Tytuł oryginału: Les Meilleurs ennemis: Deuxième partie 1953/1984
Wydawca oryginału: Futuropolis
Tłumaczenie: Małgorzata Janczak
Druk: czarno-biały
Oprawa: miękka ze skrzydełkami
Format: 173 × 225 mm
Stron: 104
Cena: 39,90 zł
Wydawnictwo: Kultura Gniewu
ISBN: 978-83-64858-45-1
WASZA OCENA
Brak głosów...
TWOJA OCENA
Zagłosuj!

Galerie

Lekcja trudnej historii Lekcja trudnej historii Lekcja trudnej historii

Komentarze

-Jeszcze nie ma komentarzy-