baner

Recenzja

Witek Sprytek i inne opowieści

Maciej Gierszewski recenzuje Witek Sprytek i inne opowieści - Antologia komiksów Papcia Chmiela
6/10
Witek Sprytek i inne opowieści
6/10
Wydany w zeszłym roku przez Wydawnictwo Ongrys album „Witek Sprytek i inne opowieści” to retrospektywna antologia komiksów autorstwa Henryka Jerzego Chmielewskiego. Twórca ten znany jest wszystkim polskim wielbicielom opowieści obrazkowych jako Papcio Chmiel, ojciec Tytusa, Romka i A’Tomka. Natomiast celem omawianej publikacji jest pokazanie, że nestor polskiego komiksu tworzył nie tylko opowieści z udziałem swych trzech najsłynniejszych bohaterów.

Henryk J. Chmielewski we wrześniu 1947 roku rozpoczyna pracę w czasopiśmie „Świat Przygód”, w którym pracuje do jego likwidacji, a następnie przenosi się, od lutego 1949 roku, do „Świata Młodych”. Pierwszą pracą zleconą i wykonaną dla „Świata Przygód” jest dorysowanie dalszego ciągu amerykańskiego serialu gazetowego pt. „Sierżant King z Królewskiej konnicy” (po tym jak po zamieszczeniu 4 odcinków redakcja przestała go otrzymywać zza oceanu), to dość klasyczny komiks: realistyczny rysunek, całostronicowe plansze z podziałem na 7-8 kadrów, wypowiedzi bohaterów umieszczone są „w dymkach”, z wyraźnym wskazaniem, kto mówi, opisów informacyjnych, co się dzieje, jest niewiele – jest to o tyle ważne, że „polska tradycja” z tego okresu, to przede wszystkim seriale komiksowe, w których rysunek pełnił podrzędną rolę, był ilustrację do tekstu umieszczanego pod kadrem.

Lekcję, którą Papcio Chmiel pobierał przy rysowaniu „Sierżanta Kinga…”, kontynuuje podczas tworzenia następnej historyjki obrazkowej z przygodami Felusia Szczudełko i Jędrka Sadełko. Jest to cykliczna opowieść o przygodach dwóch chłopców „chudego a wysokiego” i „grubego a niskiego”, odcinki liczą sobie od 3 do 8 obrazków (kadrów), wypowiedzi bohaterów przeważnie umieszczone zostały w dymkach, czasem narracja prowadzona jest także za pomocą sekwencji humorystycznych zdarzeń (gagów). W tej serii przeważają humorystyczne historyjki, jednak zdarzają się także takie podyktowane duchem czasów: „Nich żyje 1 maja”, „Służba Polsce. Komisja nr 1”, itp. Nadmierny dydaktyzm niektórych z nich jest, z mojego punktu widzenia, aż irytujący.

Zresztą takich dydaktycznych i propagandowych historyjek w antologii jest więcej. Właściwie z biegiem czasu, jest ich coraz więcej, z opowieści znikają kadry na rzecz ilustracji, znikają dymki na rzecz tekstu. Taka sytuacja ma oczywiście swoje historyczne uzasadnienie, władze PRL-u uważają komiksy za przejaw „kultury zgniłego zachodu”, a Henryk J. Chmielewski, który pracując na etacie rysownika w „Świecie Młodych”, musiał podjąć wyzwanie i zaczął rysować różne potworki, np. „Z pamiętnika Zosi: Zlotowa podróż”.

Najbardziej podobał mi się humorystyczny serial „Roz i Bitek”, który był pierwotnie publikowany w „Świecie Młodych” w 1974 roku. Całość liczy sobie 6 odcinków. Jest to opowieść o dwóch mężczyznach, jeden jest łysy z wąsami, drugi ma bujną czuprynę i nie ma wąsów ani brody. Po katastrofie statku, wpław dopływają do małej wysepki z jedną palma kokosową, którą (i wyspę, i palmę) dzielą równo i sprawiedliwie na pół. Właśnie sprawiedliwość i równy podział dóbr, to główne tematy tej absurdalnej powiastki.

Przekrój przez twórczość Papcia Chmiela jest bardzo szeroki. Antologia liczy sobie 130 stron. Redaktorzy postarali się i pokazali różnorakie prace, obok komiksów, seriali rysunkowych i humorystycznych, są także ilustracje i projekty kartek świątecznych. Książka jest bardzo atrakcyjna wizualnie: duży format, kredowy papier, wyczyszczone (czytelne) skany z gazet.
Chcąc odpowiedzieć na pytanie "Dla kogo przeznaczona jest ta publikacja?", należy wskazać na fanów twórczości Papcia Chmiela, na osoby zainteresowane archeologią polskiego komiksu, na osoby, które interesują się ciągłością polskiego komiksu, a także tych wszystkich, których interesuje wpływ historii na opowieści obrazkowe.

Opublikowano:

Witek Sprytek i inne opowieści - Antologia komiksów Papcia Chmiela

Witek Sprytek i inne opowieści - Antologia komiksów Papcia Chmiela

Scenariusz: Henryk Jerzy Chmielewski
Rysunki: Henryk Jerzy Chmielewski
Data wydania: Maj 2011
Redaktor naczelny: Leszek Kaczanowski
Druk: czarno-biały / kolorowy
Oprawa: twarda
Format: 220 x 296 mm
Stron: 128
Cena: 79 zł
Wydawnictwo: Ongrys
ISBN: 978-83-61596-17-2
Nakład 500 egz. - każdy egzemplarz zawiera pieczątkę i podpis Autora i jest opatrzony numerem.
WASZA OCENA
Brak głosów...
TWOJA OCENA
Zagłosuj!

Komentarze

-Jeszcze nie ma komentarzy-